در گزارش كارت خوب مطرح شد؛
تورم شدید به شكاف طبقاتی دامن زد
به گزارش کارت خوب پژوهشگر اقتصادی با تاکید بر این که تورم و بیکاری از عوامل موثر در تشدید شکاف طبقاتی در سالهای قبل بوده است، اظهار داشت: دولت سیزدهم برای بهبود شرایط باید اصلاح نظام مالیاتی را عملیاتی کند.
حسین سرآبادانی تفرشی، پژوهشگر هسته عدالت مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: نابرابری مسئله ای است که صورت بندی خاصی از مسئله عدالت دارد. ما نمی توانیم مسئله عدالت را به برابری تقلیل دهیم؛ نابرابری بعنوان پدیده ای که در جامعه ظهور و بروز دارد، می تواند در دو دسته موجه و ناموجه بررسی شود. از آنجائیکه در وضعیت فعلی جهان و کشور ما، نابرابری ناموجه و ناعادلانه عمق بیشتری پیدا کرده، ما با یک نگاه منفی و سرد به معقوله نابرابری نگاه می نماییم.
شاخص ضریب جینی در بازه سالهای ۹۲ تا ۹۷ همیشه یک روند صعودی داشته است و برای نخستین بار در سال ۹۷ به کانال ۴۰ بازگشت
وی درباب ارزیابی خود از وضعیت نابرابری در کشور اضافه کرد: داده هایی که ما برمبنای آنها ارزیابی می نماییم نشان میدهد دهه ۹۰ یک دهه نگران کننده در افزایش عمق نابرابری ها بود. شاخص ضریب جینی در بازه سالهای ۹۲ تا ۹۷ همیشه یک روند صعودی داشته است و برای نخستین بار در سال ۹۷ به کانال ۴۰ بازگشت. گرچه در سال ۹۸ یک کاهش جزئی داشت اما روند آن یک روند صعودی بود. فاکتورهای دیگری هم که کاستی های ضریب جینی را پوشش می دهد همین نکته را نشان میدهد. مانند فاکتورهای سهم ۲۰ درصد فقیر جامعه از کل درآمد خانوار و سهم ۱۰ درصد ثروتمند به ۱۰ درصد فقیر، که در دهه ۹۰ مجموع این شاخص ها همیشه روند صعودی طی کرده است.
سرآبادانی افزود: وقتی ضریب جینی افزایش می یابد یعنی سه حالت رخ داده است. اول این که سهم دهک های فقیر کاهش و سهم دهک های ثروتمند بالا رفته است. دوم؛ سهم دهک های اول کاهش ولی دهک های بالا ثابت مانده است. و سوم این که شرایط فقرا ثابت ولی ثروتمندان ثروتمندتر شدند.
اینکه تصور نماییم تمام مسئله نابرابری را با یارانه پنهان و باز توزیع یارانه ها می توانیم حل نماییم یک دروغ بزرگ است
وی اضافه کرد: متأسفانه آمار نشان میدهد در اقتصاد ایران در دهه ۹۰ حالت اول رخ داده یعنی سهم ۲۰ درصد فقیر جامعه همیشه کاهشی و سهم ۲۰ درصد ثروتمند همیشه افزایشی بوده و متأسفانه این بدترین حالت از حالات ضریب جینی است.
وی درباب تأثیر هدفمندی یارانه ها بر ضریب جینی اظهار داشت: اثرمثبت هدفمندی یارانه ها بر ضریب جینی نمی تواند یک اثر طولانی مدت باشد برای اینکه وقتی یک عدد ثابت را به سه دهک ابتدایی اضافه می نماییم بطور قطع در کوتاه مدت اثر خودرا روی شاخص ضریب جینی نشان میدهد اما به تدریج این اثر تخلیه می شود و اثر آن در طولانی مدت مشاهده نمی گردد. بدین سبب دلیل این که ضریب جینی در سال ۹۱ کاهشی شد، هدفمند کردن یارانه ها و بهره مندی دهک های پایین از این یارانه بود که سبب شد درآمد اسمی دهک های پایین افزایش پیدا کند. این اتفاق در سال ۹۸ با طرح بنزین هم رخ داد اما ما نمی توانیم با این مبنا فرمولی برای کاهش ضریب جینی و نابرابری پیدا نماییم.
مهمترین موتوری که در کشور ما بعنوان خالق نابرابری عمل می کند تورم است. تورم افسارگسیخته به نفع طبقات ثروتمند است برای اینکه با سازوکارهایی که دارد سبب افزایش دارایی های آنان می شود
وی افزود: مبنای ما برای اصلاح نابرابری در سه ساحت مصرف، درآمد و ثروت این است که در کشور ما ناهمسویی بین منافع فردی و جمعی وجود دارد و این سبب می شود افراد برای پیگیری منافع فردی خود منافع جمعی را قربانی کنند و این تبدیل به یک عامل کلیدی برای راه افتادن موتور نابرابری در جامعه می شود. خطری که در کشور ما وجود دارد این است که نابرابری تئوریزه شود؛ وقتی نابرابری تئوریزه بشود نظام سیاسی هم به این فضا بها می دهد و به شکلی عمل می کند که نابرابری درآمدی افزایش پیدا کند.
این پژوهشگر حوزه عدالت درباب دیگر عوامل مؤثر بر ضریب جینی اینگونه اظهار داشت: یکی دیگر از مسائل تأثیرگذار بر ضریب جینی، بی ثباتی اقتصادیست. ما در اقتصاد دو شاخص برای بی ثباتی اقتصادی داریم: یکی تورم و دیگری بیکاری. اما با اهمیت ترین موتوری که در کشور بعنوان خالق نابرابری عمل می کند تورم است. تورم افسارگسیخته به نفع طبقات ثروتمند است برای اینکه با سازوکارهایی که دارد سبب افزایش دارایی های آنان می شود.
دولت سیزدهم مراقب باشد
سر آبادانی در سفارش ای به دولت سیزدهم اظهار داشت: نخستین پیشنهاد بنده به دولت سیزدهم، پرهیز از دستکاری قیمت حامل های انرژی و بازی با یارانه ها است. این که تصور نماییم تمام مسئله نابرابری را با یارانه پنهان و باز توزیع یارانه ها می توانیم حل نماییم یک دروغ بزرگ است. پیشنهاد ایجابی به دولت سیزدهم این است که برای اصلاح بازتوزیع درآمدها، اصلاح نظام مالیاتی را عملیاتی کند. برای اینکه عدالت افقی و عمودی در نظام مالیاتی ما وجود ندارد. اگر بتوانیم نظام مالیاتی را گسترده نماییم، وضعیت ۴۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه بهبود می یابد. پس این اقدام هم سبب اصلاح کسری بودجه و هم تورم می شود.
پیشنهاد به دولت سیزدهم این است که برای اصلاح بازتوزیع درآمدها، اصلاح نظام مالیاتی را عملیاتی کند. اگر نظام مالیاتی را گسترده نماییم، کسری بودجه بهبود می یابد. و تورم هم کنترل می شود
وی افزود: در وهله بعدی نهادهای حمایتی باید رویکرد های حمایتی شان با کانون به هدف خوردن بالاتری عمل کند. متأسفانه نهادهای حمایتی ما خیلی انحراف دارد. انحراف در سیاست های حمایتی سبب می شود حمایت های دولت به افراد هدف نرسد.
وی اضافه کرد: یکی از ریشه های ساختاری نابرابری درآمد، تبعیض در نظام حقوق و دستمزد است. بعنوان مثال ۷۰ درصد مشاغل دولتی در اختیار سه دهک ثروتمند هستند. میانگین درآمد کارگران بخش خصوصی با دستمزد نیروهای دولتی سه میلیون تومان است. از ۱۰ میلیون کارگر، ۵.۵ میلیون از دهک های متوسط و پایین جامعه هستند که حداقل حقوق می گیرند. ۳۵ درصد شاغل کشور در ۵ دهک اول است. بر اساس گزارش های وزارت کار ۵ میلیون کارگر نصف حداقل دستمزد می گیرند. این اطلاعات بیان می کنند که با اهمیت ترین بحرانی که به آن رو به رو هستیم بحران نابرابری است و پیشنهاد من این است هر سیاستی که نوشته می شود در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی باید یک پیوست سیاستی داشته باشد که در آن آثار توزیعی هر سیاست بطور دقیق مشخص شود.
منبع: كارت خوب
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب