در كتاب بحرطویل عامیانه و بحر طویل سرایان بیان شد:
بحرطویل اولین قالب تازه ای که در شعر سیاسی و اجتماعی به وجود آمد
کارت خوب: کتاب «بحرطویل عامیانه و بحر طویل سرایان» از تازه های نشر ققنوس می تواند برای پژوهشگران حوزه های تاریخ ادبیات و قالب های شعری بعنوان منبع مورد استفاده قرار بگیرد.
به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، کتاب بحرطویل عامیانه و بحر طویل سرایان، نوشته زنده ِ یاد حسن ذوالفقاری و مسلم نادعلی زاده توسط انتشارات ققنوس، در ۵۵۲ صفحه و با تیراژ ۷۷۰ مرداد ۱۴۰۱ به قیمت ۲۴۰ هزار تومان منتشر گردید.
موضوع این کتاب بحرطویل عامیانه فارسی است و نه بحرطویل عروضی. این گونه شعری از برساخته های شاعران عامه سرا و موردپسند مردم است. به قول ذوالفقاری در مقدمه کتاب، بحرطویل های این مجموعه تنها قطره ای از دریا است و اندکی از بسیار. چونکه کوشیده شده از نمونه های این قالب کمتر شناخته شده به گزینی صورت گیرد. در نتیجه ۱۰۰ قطعه انتخاب شده است که مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند.
او علت توجه به این مورد را علاوه بر علاقه به این حوزه، لذت حاصل از شنیدن قطعاتی از این بحرطویل ها اعلام نمود. این کتاب دو بخش کلی دارد. بخش نخست درآمدی بر بحرطویل عامیانه و بخش دوم بحرطویل سرایان نام گرفته است.
علت اصلی نام گذاری این گونه به بحر طویل افزونی ارکان و طویل تر شدن آن از حد معمول و جنبه های ادبی بحرطویل شامل طنزپردازی، سجع پردازی، موازنه و ترصیع، پی آوری صفات، مراعات نظیر، تلمیح، تضاد، جناس، ملمع گویی، تضمین و استقبال، تشبیب، نسیب و تغزل، تشبیه و استعاره، اغراق و واج آرایی است.
قسمتی از متن کتاب:
یکی از موضوعات قابل توجه، بخصوص در ۱۰۰ سال گذشته، طرح موضوعات انتقادی و اجتماعی با بیان طنزآمیز است؛ خصوصا در سده اخیر که با رواج مطبوعات و آزادی افکار، بحرطویل وسیله ای در جهت بیان مسائل اجتماعی به شیوه فکاهی شده است. بحرطویل مکتوب عبدالعظیم مرعشی که از نمونه های اولیه است زمینه ای تاریخی و اجتماعی دارد. وی مفاد یک نامه را در چارچوب بحرطویل بیان کرده است.
شاعری محلی به نام فرخی بروجنی (متوفی ۱۲۵۵ ه. ق) از شاعران چهار محال و بختیاری هنگام سفر فتحعلی شاه به آن حوالی، ضمن انتقاد از اوضاع زمانه و شکوه از تعدی گماشتگان شاه، وی را در بحرطویلی هجو می کند:
دست بر قبضه مقراض زن ای کهنه قرمساق و بزن بر کمر ریش درازت که حماقت رود از کله بی مغز تو بیرون که بدانی و بفهمی و بسنجی که رعیت به چه سان می گذرانند؛ همه جامه دران اند؛ به فریاد و فغان اند، ...
اسماعیل حاکمی در ضمن بحث در چارچوب های شعر معاصر، بحرطویل را اولین قالب تازه ای می داند که در شعر سیاسی و اجتماعی ظهور کرد:
شاعران در جست وجوی قالب های تازه ای برآمدند که در شعر رسمی فارسی وجود نداشت. اولین قالب تازه ای که در شعر سیاسی و اجتماعی به وجود آمد بحرطویل بود. این قالب از شعرهای عامیانه اقتباس شده بود. شاید آزادی و سهولتی که در این قالب وجود داشت، آنرا برای اندیشه های تازه سیاسی و اجتماعی مناسب تر می کرد.
درباره نویسنده:
حسن ذوالفقاری، استاد زبان و ادبیات فارسی ۱۷ تیر ۱۴۰۱در سن ۵۶ سالگی بر اثر سکته قلبی دار فانی را وداع گفت. ذوالفقاری، استاد زبان و ادبیات فارسی، نویسنده و پژوهشگر ادبی متولد ۱۳۴۵ در دامغان بود. وی در آخرین سالهای عمر خود از استادان اعزامی وزارت علوم به کرسی های زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شانگهای چین بود.
از آثار او میتوان به منظومه های عاشقانه ادب فارسی، فرهنگ بزرگ ضرب المثل های فارسی، داستان های امثال، سر دلبران، باورهای عامیانه مردم ایران، ادبیات داستانی عامه، فرهنگنامهٔ داستان های متون فارسی و... اشاره نمود.
مسلم نادعلی زاده مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین المللی خاندان است.
منبع: كارت خوب
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب