روگردانی نویسنده از همه امکانات برای معرفی کتابش، خیانت است
به گزارش کارت خوب نویسنده کتاب «کابوس های درخت پرتقال» اظهار داشت: موافق این نیستم که نویسنده گوشه اتاقش بنشیند، از همه بِبُرد و انزوا پیشه و پشت کند به همه امکاناتی که برای معرفی کتاب هایش دارد. به نظرم این خیانت است.
به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، در این روزها ارتباط و صحبت با هنرمندان و نویسندگان مانند گذشته نا ممکن نیست. با پیشرفت تکنولوژی، تنهایی یک انتخاب فردی است و حتی در دوران همه گیری کسی تنها نماند. نویسندگان هم مانند دیگر انسان ها می توانند به آسانی با مخاطبان خود در فضای مجازی ارتباط برقرار کنند، جوانان را به کتاب خوانی دعوت کنند و به نقد و بررسی آثار خود و دیگر نویسندگان بپردازند. از طرفی، اگر نویسنده در فضای مجازی فعال باشد، مخاطبان هم می توانند نویسنده مورد علاقه خودرا بیشتر بشناسند و با او ساده تر از گذشته ارتباط برقرار کنند. همین طور افراد کتاب خوان امکان آشنایی با همفکران خودرا در فضای مجازی پیدا می کنند.
درباره ارتباط نویسندگان با مخاطبانشان، استفاده از تکنولوژی برای معرفی کتاب و جذب افراد جدید به جامعه کتاب خوان با مائده مرتضوی، نویسنده و منتقد ادبی گفت وگویی انجام دادیم که در ادامه می خوانید.
نویسنده برده زمان است/ ارتباط موثر با بوک بلاگرها راهگشاست
وارد سده جدید می شویم، به نظر شما نویسندگان به جهت اینکه بتوانند مخاطبان خودرا حفظ کنند و به تعداد آنها بیفزایند، چه اقداماتی می توانند انجام بدهند؟
هر سده، هر دهه و حتی هر سال مناسبات خودش را دارد. نویسنده هم مانند دیگر انسان ها برده زمان است، برده و اسیر زمانه خویش.
امروز مفهوم «دهکده جهانی» را بیشتر درک می نماییم، برای اینکه بخش اعظم ارتباطات ما، نه در تعاملات نزدیک بلکه در فرسنگ ها دورتر از جغرافیایی قابل لمس و در فضای مجازی صورت می گیرد. برای تعامل و رابطه بیشتر چاره ای جز تکثیر خود در این فضا نداریم. در چند سال اخیر فضای مجازی بازار اقتصادی مناسبی شده برای تبلیغ کالا و... کتاب هم به زعم من یک کالاست، کالایی فرهنگی.
این مساله را نمی توان منکر شد که ارتباطات به سبک جدید و در فضای مجازی در معرفی این کالای کاغذیِ خوراکِ روح نقش موثری داشته است. به نظر من ادامه این راه و این نحوه معرفی در افزایش مخاطبان کتاب و کتابخوانان بسیار موثر است. برای اینکه این فضا به لحاظ گرافیکی و بصری بستر مناسبی برای معرفی کتاب داراست. نویسندگان، ناشران و اهل قلم و کتاب هم باید در این سده بتوانند بیش از قبل از امکاناتی که سده جدید و زمانه تکنولوژی در اختیار آنها می گذارد برای معرفی کتاب و آثار خود بهره ببرند.
فضای مجازی امکان ارتباط مستقیم با خوانندگان و مخاطبان را پیش روی ما می گذارد، چیزی که در گذشته امکان نداشت و بازخوردها تنها به چاپ چند نقد و نظر در روزنامه و مطبوعات محدود می شد. اما امروز ما به مدد فضای مجازی این امکان را داریم که با مخاطبان خود بصورت لایو –زنده- گفت و گو نماییم، از نظرات آنها در کامنت ها بهره مند شویم و در حوزه نقد و معرفی کتاب هم شاهد سایت ها و صفحات اجتماعی مختلفی هستیم که در این فضا به دیده شدن نویسنده و افزایش تعداد مخاطبان کمک شایانی می کنند.
بهترین راه برای افزایش مخاطبان و کتابخوانان کمک به پا گرفتن و قدرتمند شدن پایگاه های معرفی کتاب شامل صفحات پرمخاطب نویسندگان، شبکه های نقد و معرفی کتاب و ارتباط موثر با بوک بلاگرهاست.
فضای مجازی به دیده شدن آثار کمتر دیده شده من هم کمک کرد
آیا در فضای مجازی با دوستداران خود ارتباط دارید؟ این ارتباط چه تاثیری روی محتوای آثار شما داشت؟ آیا ممکنست با آشنایی از فضای ذهنی مخاطب در فضای مجازی، ارتباط بهتری با آنها در آثار برقرار کرد؟
من تجربه های شیرین، جالب و حتی عجیبی در فضای مجازی دارم. از هنگامی که فعالیت در اینستاگرام را به نحو منظم تری ادامه دادم، شاهد افزایش مخاطبانم بوده ام تا به امروز. این فضا به دیده شدن آثار قبلی و کمتر دیده شده من هم کمک کرد. بطور معمول پس از انتشار هر کتاب، یا خودم یا به لطف برخی دوستان منتقد و نویسنده و اهل قلم گفت وگوی لایو -زنده- با مخاطبان داشته ام و در لحظه از نظرات شان باخبر شده ام.
همیشه دایرکت اینستاگرامم پر از نظرات خوانندگان است. بحث من مثبت بودن یا منفی بودن این نظرات نیست، نکته اصلی این است که این فضا امکان ارتباطی را فراهم آورده که تا پیش از آن ممکن نبود. سال ها قبل شما یک کتاب از نویسنده ای می خواندید و شاید خیلی حرف ها برای زدن به آن نویسنده درباره کتاب و داستانش در دلت می ماند. در بیشتر مواقع هم موفق به دیدار نویسنده نمی شدید. اما امروز بیشتر نویسندگان، شاعران و مترجمان رسانه اجتماعی خودشان را دارند و می توان به آسانی با آنها ارتباط برقرار کرد. می گویم رسانه، برای اینکه واقعا یک رسانه شخصی است، اخبار کارهای فرهنگی و هنری هر فرد به آسانی در آن منتشر می شود و با یک نگاه به صفحه اجتماعی یک نویسنده و اهل قلم می توان تا حدی به کارنامه ادبی او حداقل به لحاظ کمی دسترسی داشت.
تجربه من در این فضا با خوانندگان نکات زیادی را درباره نقاط قوت و کم و کاستی های آثارم روشن کرد. چیزهایی که شاید اگر این ارتباط نبود هیچ گاه متوجه آن نمی شدم. وقتی صد نفر پیام می دهند و درباره اختتام رمانت مسائلی را مطرح می کنند، یا وقتی می بینید بیشتر کسانی که صفحه ات را دنبال می کنند و خواننده آخرین کتابت بوده اند، از فلان کاراکتر رمانت خوششان آمده است، متوجه خیلی چیزها می شوید. می فهمید چه طور باید باقی شخصیت ها را قابل لمس پرداخت کنید تا به مذاق مخاطب بیشتر خوش بیاید و می فهمید که نباید با شعور مخاطب بازی کنید و قصه را مبهم پیش ببرید یا بطورمثال در کتاب هایت برای مخاطب، معما طرح کنید.
ارتباط موثر و مستقیم با مخاطب در این فضا، به من یاد داد، کسانی که کتاب های ما نویسندگان را می خوانند از پشت کوه نیامده اند، از مریخ هم نیامده اند، آنها کسانی هستند مثل خودمان، درد دارند، دغدغه دارند، دنبال چیزی هستند که خودشان را در آن پیدا کنند و موجب شد تا همیشه موقع داستان نوشتن از خودم بپرسم این چیزهایی که مقرر است به قلم چاپ شود چه چیزی را به مردم اضافه می کند. در یک کلام، ارتباط مستقیم با خوانندگان به من یاد داد که برای مخاطبان و کلمه ارزش بیشتری قایل باشم.
ارتباط موثر و مستقیم با مخاطب در این فضا، به من یاد داد، کسانی که کتاب های ما نویسندگان را می خوانند از پشت کوه نیامده اند، از مریخ هم نیامده اند، آنها کسانی هستند مثل خودمان، درد دارند، دغدغه دارند، دنبال چیزی هستند که خودشان را در آن پیدا کنند و موجب شد تا همیشه موقع داستان نوشتن از خودم بپرسم این چیزهایی که مقرر است به قلم چاپ شود چه چیزی را به مردم اضافه می کند. در یک کلام، ارتباط مستقیم با خوانندگان به من یاد داد که برای مخاطبان و کلمه ارزش بیشتری قایل باشم.
فضای مجازی به شناساندن نویسنده و آثارش کمک می کند
آیا نویسندگان به جهت اینکه بتوانند دراین روزگار به فعالیت خود ادامه بدهند، مجبورند که در فضای مجازی فعال باشند؟ نویسندگانی که سن بالاتری دارند چه کاری می توانند انجام بدهند؟
نه مجبور نیستند، بعضی ها هم نیازی به امکانات این فضا ندارند. تعدادی از نویسندگان و مترجمان آن قدر شهرت ادبی و اعتبار دارند و آن قدر شناخته شده هستند که جایشان همیشه در سبد خرید کتابخوانان محفوظ است. معرفی آنها بیشتر بوسیله رسانه های دیگران، صفحات نقد و معرفی کتاب، کتابخوانان و نویسندگان دیگر و بلاگرهای کتاب و صفحات مجازی کتابفروشی ها است.
اما به هر حال بودن در این فضا کمک شایانی به شناساندن نویسنده و آثارش می کند. من به شدت موافق حضور پررنگ نویسندگان در این فضا هستم. چه کسی بهتر از خود نویسنده برای معرفی آثارش؟ من حتی موافق این نیستم که اگر نویسنده ای کتاب هایش را در صفحه اجتماعی خودش ارائه کند، کار عار و ننگی انجام داده، موافق این نیستم که نویسنده گوشه اتاقش بنشیند، از همه بِبُرد و انزوا پیشه کند و پشت کند به همه امکاناتی که برای معرفی کتاب هایش دارد. به نظرم این خیانت است، هم به خودش هم به کلماتی که نوشته است، برای اینکه اگر کتاب خوب و درخوری انگاشته باشد فرصت خواندن آنرا با کم کاری هایش از جامعه کتابخوان گرفته است.
به نظرم فعالیت نویسندگان در فضای مجازی تاثیر زیادی در افزایش مخاطبان به ویژه مخاطبان داستان و رمان فارسی دارد. فضای ادبیات را پویاتر و زنده تر نگه می دارد. برخی از نویسندگان که صفحات پرمخاطبی دارند عمده فروش کتاب هایشان بوسیله همان رسانه شخصی شان است، برای اینکه دنبال کنندگانش شیفته کلماتی هستند که او می نویسد و طالب کتاب هایش می شوند.
اتفاقا نویسندگان زیادی را می شناسم که به زعم سن و سالی که دارند، در فضای مجازی فعالیت دارند. اما به هر حال امکان حضور برای تعدادی از نویسندگان مسن تر در این فضا نیست و به نظرم معرفی آثار ایشان بر عهده امثال منِ نویسنده، کتاب فروش و منتقد است که آثار این دسته و گروه را که از حضور در این فضا بهر دلیلی محروم مانده اند، معرفی نماییم.
البته در این میان سهم صفحات مجازی کتاب فروشی ها را نباید فراموش کرد. بیشتر کتاب فروشی ها چه در تهران و خوشبختانه در شهرستان ها صفحات مجازی دارند که کمک موثری به فروش و دیده شدن کتاب ها می کنند.
محتوای کتاب قدعلم می کند
به نظر شما مخاطب کتابخوان امروزی رمان طویل را ترجیح می دهد یا با داستان کوتاه ارتباط بهتری برقرار می کند؟
دوره، دوره نوولا (Novella به زبان ایتالیایی داستان کوتاه) است. غرب چند سالی از ما دراین زمینه جلوتر است و حجم زیادی از سهم چاپ کتاب ناشران به رمان کوتاه اختصاص داده شده است. بازار خوبی هم برای مخاطب داشته هم به لحاظ حجم کمی که کتاب دارد، حمل آن سخت و سنگین نیست و هم مطالعه نسخه الکترونیک این آثار کوتاه چشم را کمتر خسته می کند.
رمان همیشه مخاطب بیشتری نسبت به داستان کوتاه داشته و خواهدداشت. بحث رمان از تمام گونه های ادبی جداست. اما نوولا چیزی است این میان. رمانک یا رمان کوتاه هایی که برشی از یک اتفاق، یک زندگی، یک شخصیت و... است و در یک حجم کم همان چیزی را به مخاطب می دهد که می خواهد؛ خواندن در کمترین زمان.
نوولا جایگاه خودش را در ادبیات دارد و در سبد خرید مخاطبان همیشه کتاب هایی با قطع پالتویی و جیبی به وفور یافت می شود و من ارتباطی بین پرمخاطب بودن کتاب های کم حجم و بازارنداشتن کتاب های قطورتر نمی بینم. این جا فقط محتوای کتاب است که قدعلم می کند.
شاهکارهای ادبی و خیلی از کتاب های پرفروش، اتفاقا کتاب های قطوری هستند و پرحجم.
اما برای خیلی از انسان های مدرن امروزی نوولا، داستان کوتاه و همچنین کتاب های صوتی انتخاب بهتری است، برای اینکه بعضی ها محدودیت زمان بیشتری برای مطالعه دارند، نمی خواهند به هیچ قیمتی کتاب را از سبد خرید خود حذف نمایند و البته که تعداد این افراد روبه افزایش است.
ویراستاری اثر یک نیاز مبرم است
به نظر شما نقش ویراستار در شناخته شدن و بیشتر خوانده شدن کتاب چقدر می تواند باشد؟ در این روزها ناشران برای کم کردن هزینه ها ویراستار را حذف می کنند، نظر شما درباره این اقدام چیست؟
یک ناشر حرفه ای باید نمونه خوان، صفحه بند، ویراستار، طراح جلد، مدیر هنری، مدیر تبلیغات و... داشته باشد. برای اینکه همانطور که پیش از این متذکر شدم، کتاب در وهله نخست یک کالاست. کالایی که باید باکیفیت درست به دست مخاطب برسد. به سبب فرهنگی بودن این کالا نباید از هزینه های تولید آن کاست. ویراستاری حداقل کاری است که باید بر روی یک کتاب صورت گیرد. از استثناها می گذریم. منظورم نویسندگانی است که ویراستاری بلدند و خود ویراستار آثار خویش اند.
اما برای امثال من، ویراستاری اثر یک نیاز مبرم است. متاسفانه هستند ناشرانی که ویراستار را حذف می کنند و بسیار از دوستان مترجم و نویسنده ام شنیده ام که می گویند کتابی که چاپ شده عینا همان فایلی است که به ناشر تحویل داده اند و حتی برخی از کتاب ها غلط املایی هم دارند.
توصیه ام به نویسندگانی که ناشر حرفه ای و دلسوز ندارند این است که حتما هزینه کنند و کتاب خودرا برای ویراستاری به شخص مناسبی بسپارند. برای اینکه ویرایش هر اثر به میزان قابل توجهی به ارزش آن می افزاید و قابل حذف شدن نیست.
به نظر شما برای جذب مخاطبان جوان، به کتابخوانی، بخصوص با در نظر گرفتن زمانی که در دنیای مجازی خرج می کنند، چه اقداماتی باید انجام شود؟
باید به رشد و افزایش صفحات معرفی کتاب کمک کرد. خیلی از ناشران و نویسندگان برای علاقه مندان به معرفی کتاب، سهمیه هایی در نظر می گیرند که این کار به پویا ماندن و فعالیت مستمر این بلاگرها کمک شایانی می کند.
برگزاری جلسات معرفی کتاب بصورت لایو -زنده- در معرفی کتاب ها موثر است. تشویق کتاب فروشی ها به معرفی و تبلیغ کتاب هایشان در صفحات مجازی خود بیش تر از کالاهای دیگر موجود در کتاب فروشی از عوامل موثر برای افزایش فروش کتاب و کشاندن مخاطب به کتاب فروشی هاست.
همچنین کمک به رشد و پاگرفتن گروههای کتابخوانی مجازی با اهدای کتاب به آنها و پشتیبانی از صفحات نقد و بررسی کتاب ها در فضای مجازی می تواند به بهتر دیده شدن کتاب ها کمک نماید. برای اینکه قسمت اعظم فعالیت نسل جوان، امروزه در فضای مجازی است و حیف است از قابلیت های این فضا برای معرفی کتاب استفاده نشود.
منبع: goodcard.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب