عملیات بدر در یک نگاه

عملیات بدر در یک نگاه

به گزارش کارت خوب، طی عملیات بدر علاوه بر تلفات سنگین که به دشمن وارد شد، بیشتر از ۵۰۰ کیلومتر مربع از منطقه هور همچون روستاهای ترابه، لحوک، نهروان، فجره و هم جاده خندق به طول ۱۳ کیلومتر، که فاصله آن با جاده العماره بصره ۶ کیلومتر است، به تصرف نیروهای خودی درآمد.



به گزارش کارت خوب به نقل از ایسنا، گذشته از کمین و نصب دکل ها، در آب راه ها موانع قابل توجهی ایجاد کرد که گذشتن از آنها خیلی سخت و بلکه غیر ممکن می کرد. پس از این موانع، سیل بندی هم مشرف بر آب به عرض ۱۲ متر و ارتفاع دو متر راه اندازی کرده و بر روی آن سنگرهای گوناگونی تعبیه کرد که از سه جهت، دارای دید کافی بر روی آب بود.

در حالی که دستیابی به یک جناح از دشمن در شمال بصره و قطع جاده مهم بصره العماره، که می توانست منطقه مانور مناسبی را برای عملیات های آینده به سمت بصره و یا العماره باز کرده و دروازه جدیدی را برای ورود به مناطق خشکی جدید بگشاید، هم چنان بعنوان یک هدف مهم تلقی می شد؛ عواملی هم چون تجربیات به دست آمده از عملیات خیبر در مورد الزامات پشتیبانی و تاکتیکی و عملیات آبی و خاکی، جبران خیلی از نقصها و کمبودهای مهندسی موجود در عملیات مذکور، در اختیار داشتن جزایر مجنون بعنوان مناطق واسط و سرپل که امکان تمرکز نیروها و انتقال تجهیزات به جلو را تسهیل می کرد، باعث شدند منطقه غرب هورالهویزه مجدداً برای انجام عملیات بزرگ بعدی انتخاب گردد.

اهداف عملیات

دستیابی و تسلط بر جاده العماره بصره و هم راهیابی به مرکز اصلی هورهای غرب دجله که استانهای ناصریه، بصره و العماره را احاطه کرده است و هم چنین تسلط بر شرق دجله همراه با انهدام نیرو همچون اهداف این عملیات بود.

تسلط بر شرق دجله همراه با انهدام نیرو همچون اهداف این عملیات بود. همچنین، پاکسازی پاسگاه های ترابه، بلال، ابولیله و هم روستاهای البیضه، الصخره، پَد خندق و انهدام پل های العزیر، خندق و … در حد شمالی منطقه عملیات؛ و پاکسازی روستاها و انهدام پل هایی همچون جوبیر و … در حد جنوبی منطقه در دستور عملیات بود.

منطقه عملیات

منطقه عملیات در غرب هورالهویزه واقع است که از شمال به تراب هوزجیهو از جنوب به القرنه و کانال سوئیب محدود می شود. این منطقه دارای دو نوع طبیعت متفاوت است: یک خشکی در بخش غربی که حداقل عرض آن دو کیلومتر در زجیه و حداکثر عرض آن هشت تا ۹ کیلومتر در عزیر و الهاله است و دو هور بزرگ) هورالهویزه در شرق و هورالحمار در غرب) این خشکی را احاطه کرده اند.

طول منطقه عملیات از ترابه تا الهویدی حدود ۵۰ کیلومتر است. زمین آن از جنس خاک رس نمکی و به حالت گرد است. در نزدیکی سیل بندهای هور هم با نشست آب، منطقه حالت باتلاقی به خود می گیرد.

همچنین منطقه مذکور توسط رودخانه دجله به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم می شود که سه چهارم خشکی منطقه در شرق رودخانه واقع است. جاده حساس و مهم بغداد ـ بصره هم در غرب رودخانه واقع است.

وسعت کل منطقه عملیات شامل خشکی و هور ۱۰۰۰ کیلومترمربع است که ۲۵۰ کیلومترمربع آن خشکی و مابقی آن هور است، در این منطقه یکی از بزرگ ترین ذخایر نفت عراق موجود است که دولت عراق مشغول بررسی و نقشه برداری آن شده بود.

استعداد دشمن

از منطقه قلعه صالح تا نهر سوئیب تحت فرماندهی نیروهای شرق دجله بود. استعداد و نحوه گسترش یگان های دشمن به صورت زیر بود:

الف فرماندهی دفاع الاهوار؛ از قلعه صالح تا الکساره:

دو گردان کماندویی یوسف و عبدالله از لشکر ۱۰.

تیپ ۲ کماندویی سپاه چهارم.

ب لشکر ۳۵ پیاده؛ از منطقه الکساره تا نهر روطه.

تیپ ۴۲۹ پیاده با پیاده با ۳ گردان.

تیپ ۹۴ پیاده با ۳ گردان.

قاطع القادسیه، خالد، الصنادیه، صدام، دینار الثانی.

دو گردان کماندویی الفیحا و محمد قاسم از لشکر ۵ مکانیزه.

نیروهای کماندو الشیبانی.

۴ گردان تانک.

۵ گردان توپخانه.

ج فرماندهی نیروهای دفاع از بصره، از نهر روطه تا نهر سوئیب:

تیپ ۹۳ پیاده با ۳ گردان.

تیپ ۷۰۳ پیاده با ۳ گردان.

قاطع الشهید.

یک گردان تانک.

یک گردان توپخانه.

د لشکر ۳۱ پیاده، از نهر سوئیب تا پاسگاه طلائیه:

تیپ ۱۱۸ پیاده.

تیپ ۴۹ پیاده.

تیپ ۶۰۵ پیاده.

سه گردان توپخانه.

نیروهای که دشمن حین عملیات برای پاتک وارد منطقه کرد هم عبارت بودند از:

لشکر ۱۰ زرهی با تیپ های ۱۷ و ۴۲ زرهی و ۲۴ مکانیزه.

لشکر گارد ریاست جمهوری با تیپ های ۱ مکانیزه، ۲ زرهی، ۳ نیروی مخصوص و ۴ زرهی.

لشکر ۴ پیاده کوهستانی با ت

تیپ های ۵، ۱۸ و ۲۹ پیاده.

لشکر ۶ زرهی با تیپ های ۱۶ و ۳۰ زرهی و ۲۵ مکانیزه.

لشکر ۱ مکانیزه با تیپ های ۲۷ مکانیزه، ۳۴ زرهی و ۵۱ مختلط.

لشکر ۵ مکانیزه با تیپ های ۲۰ و ۱۵ مکانیزه.

تیپ های ۶۵، ۶۶ و ۶۸ نیروی مخصوص.

تیپ ۱۰ زرهی.

قوای خودی

نیروهای عمل کننده در منطقه زیر پوشش سه قرارگاه عملیاتی و با فرماندهی مرکزی قرارگاه خاتم الانبیا (ص) به شرح زیر تشکیل شده بود:

قرارگاه نجف تحت فرماندهی قرارگاه خاتم الانبیا (ص) هدایت نیروهای زیر را به عهده داشت:

لشکر ۲۵ کربلا.

لشکر ۱۴ امام حسین (ع).

لشکر ۵ نصر.

لشکر ۷ ولی عصر (عج).

تیپ ۱۵ امام حسن (ع).

تیپ ۱۸ الغدیر.

تیپ ۲۱ امام رضا (ع).

گردان های ویژه شهید صدر.

گروه ۲۲ توپخانه ( ۲ گردان).

گروه ۴۰ توپخانه رسالت ( ۱ آتشبار).

لشکر ۷۷ پیاده ارتش.
محدوده عملیاتی قرارگاه نجف: از منطقه ترابه تا آب راه نینوا

قرارگاه کربلا تحت فرماندهی قرارگاه خاتم الانبیا (ص) هدایت نیروهای زیر را به عهده داشت:

لشکر ۱۷ علی ابن ابی طالب (ع).

لشکر ۳۱ عاشورا.

لشکر ۸ نجف اشرف.

لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص).

تیپ مستقل ۴۴ قمربنی هاشم (ع).

لشکر ۲۱ پیاده ارتش با ۹ گردان پیاده، ۲ گردان مکانیزه و ۳ گردان تانک.

لشکر ۲۸ پیاده ارتش.

گردان های ۳۲۷، ۳۵۰، ۳۴۷، القارعه، ۳۹۷، ۳۷۲، ۳۶۴ و ۳۴۳ توپخانه.

محدوده عملیاتی

قرارگاه کربلا: از جنوب خط حد قرارگاه نجف تا شمال پَد الهویدی

قرارگاه نوح تحت فرماندهی قرارگاه خاتم الانبیا (ص) هدایت نیروهای زیر را به عهده داشت:

لشکر ۴۱ ثارالله.

تیپ احمد ابن موسی.

محدوده عملیاتی قرارگاه نوح: از پد الهویدی تا کانال سوئیب.

هم چنین، دو قرارگاه ظفر ۱ و ۲ تحت نظر قرارگاه خاتم الانبیا (ص) برای قرارگاه های نجف و کربلا منظور شده بود:

الف قرارگاه ظفر ۱

از سپاه، تیپ ویژه شهدا

از ارتش، تیپ ۱ از لشکر ۲۳ نوهد

ب قرارگاه ظفر ۲

از سپاه، تیپ مستقل ۳۳ المهدی (عج)

از ارتش، تیپ مستقل ۵۵ هوابرد ( ۴)

در مجموع، نیروهای عمل کننده سپاه عبارت بودند از: ۳۱ هزار و ۳۴۵ بسیجی، ۱۳ هزارو ۹۶۴ وظیفه و ۱۷ هزار و نفر پاسدار.

طرح عملیات

برای انجام عملیات، منطقه مورد نظر به دو محور شمالی و جنوبی تقسیم شد؛ محور شمالی به قرارگاه نجف و محور جنوبی به قرارگاه کربلا واگذار شد.

قرارگاه نجف از شمال «البیضه» تا امتداد آب راه جمل و قرارگاه کربلا از شمال، مقابل آب راه جمل و روستای نخیره در شرق دجله؛ و از جنوب، منطقه القرنه (خط الهاله) وارد عملمی شدند. قرارگاه نوح (ع) هم مأموریت داشت ضمن تصرف پدافندی و گسترش در آن محور، به سمت پلزردان پیشروی کند و سپس کانال سوئیب را شکافته و آب را به سمت بصره جاری کند.

همچنین به دو قرارگاه فرعی ظفر و نجف ۲ مأموریت های جداگانه ای به صورت احتیاط و هم انجام عملیات فریب واگذار شد. بدین سان که قرارگاه ظفر باید آماده می شد تا در صورت امکان به طریق هلی برد از العزیز به طرف شمال در غرب روخانه دجله حرکت نماید. نجف ۲ هم مأموریت اجرای آتش روی جاده العماره ـ بصره و شمال پل العزیر به عهده داشت.

شرح عملیات

عملیات در ساعت ۲۳ روز ۲۰ اسفند ۶۳ با اسم رمز مبارک «یاالله، یاالله، یاالله و قاتلوهم حتی لاتکون فتنه، یا فاطمه الزهرا، یا فاطمه الزهرا، یا فاطمه الزهرا (س)» شروع شد و در همان ساعات اولیه، تمامی خطوط و استحکامات دشمن به سرعت در هم کوبیده شد.

در منطقه قرارگاه کربلا، لشکرهای ۸ و ۳۱ به سرعت خویش را به خط دوم دشمن رسانده و در ساعت ۲ صبح بعد از پاکسازی این خط که دارای تعدادی مین پراکنده هم بود، به سمت دجله حرکت کردند. تیپ ۴۴ هم بعد از شکستن خط اول، سریعاً یک گردان ۱۱۰ نفری انفجار را به همراه مواد لازم از روی جاده خاکی جوبیر به سمت پل فرستاد و در ساعت ۰۲: ۳۰ اعلام نمود که پل بتونی جوبیر را از دوطرف منهدم کرده است.

در منطقه قرارگاه نجف، به دلیل وجود چند کمین در فاصله بسیاری از خطوط اول دشمن، موج دوم نیروها که می بایست از آبراهه های اصلی حرکت کنند با این کمین ها درگیر و در نتیجه متوقف شدند و تا ساعاتی بعد مشغول پاکسازی منطقه شدند.

یکی از یگان های قرارگاه نوح هم در بخش پَد الهویدی و سیل بند اول دشمن به سیم های خاردار و موانع دشمن برخورد کرد و سپس با تعویض محور و حل مشکلات در ساعت ۳ صبح خط اول را شکسته و پاکسازی پَد الهویدی را تا ساعت ۳: ۲۰ دقیقه به پایان رساند و سپس به سمت داخل پیشروی کرد.

در آغاز روشنایی بامداد (ساعت ۶) قرارگاه نجف پاکسازی خط اول خویش را به جز البیضه به اتمام رساند در حالیکه واحدهایی از لشکرهای ۷، ۵ و ۱۴ روی خط دوم درگیر بودند. دراین میان، نیروهای لشکر ۲۵ به دلیل طولانی بودن مسیر خود تا بامداد به هدف نرسیده و به عقب بازگشتند. منطقه ترابه هم به صورت کامل پاکسازی شد.

پس از الحاق نیروهای قرارگاه کربلا در خطوط اول و دوم، لشکر ۱۷ از سمت شمال به سمت دجله مبادرت به پدافند به سمت شمال نمود و واحدهایی از لشکرهای ۸ و ۳۱ به کنار دجله رسیدند. در منطقه قرارگاه نوح هم لشکر ۴۱، پَد الهویدی و سیل بند اول را پاکسازی کرد.

با شروع روشنایی صبح، پاتک های دشمن هم شروع شد. فشارهای ممتد دشمن در طول روز اول منجر به بازپس گیری پَد الهویدی و رخنه محدود در چند محور دیگر گردید. در شب دوم، واحدهایی از قرارگاه نجف در محور چهارراه دوم پَد خندق و جنوب آن وارد عمل شدند. لیکن با مقاومت دشمن مجبور شدند به مواضع قبلی خود بازگردند. دراین میان، قرارگاه کربلا موفق شد منطقه پیشرفتگی رودخانه دجله و جنوب جوبیر (کیسه ای) را تصرف و تأمین نماید. هم چنین، واحدهایی از این قرارگاه موفق شدند خویش را به دجله رسانده و ضمن وارد آوردن ضربات مؤثری بر دشمن، رو به جنوب پدافند کنند.

با شروع روشنایی بامداد روز دوم، پاتک های دشمن با شدت بیشتری شروع شد و تا پایان این روز موفق به تصرف سیل بند دوم و الصخره و رخنه در بعضی نقاط سیل بند اول در جنوب و شمال پَد خندق شد.

در منطقه قرارگاه کربلا، پاتک های دشمن به طور عمده از منطقه الهاله به سمت همایون انجام شد که بعد از انهدام تعدادی تانک و نفربر و به گل نشستن تعدادی دیگر، دشمن بدون نتیجه عقب نشست.

در روز سوم عملیات، با بمباران هوایی دشمن برخی از واحدهای قرارگاه نجف در وضع نامناسبی قرار گرفتند. چهارراه پَد خندق هم به دست دشمن افتاد و نیروهای خودی در ۶۰۰ متری شرق این چهارراه مستقر شدند.

در شب و روز چهارم عملیات، واحدهای قرارگاه نجف در شمال چهارراه پَد خندق به علت عدم الحاق به جنوب و هم فشار دشمن، به مواضع اولیه خود عقب نشینی کردند. هم چنین یکی از واحدهای قرارگاه کربلا از خط صفین سه به سمت شمال تک نمود که در برخی از محورها تا جاده خندق پیشروی کرد، لیکن به علت عدم پاکسازی منطقه و هم عدم الحاق با نیروهای قرارگاه نجف مجبور شد به خط صفین سه باز شود. سپس، پاتک های شدید دشمن به خط پدافندی صفین ۳ شروع شد. در این پاتک ها، دشمن نتوانست رخنه ای در خط پدافندی مذکور ایجاد نماید.

در شب پنجم، قرارگاه کربلا با نیروهای باقی مانده خود به غرب دجله تک نمود. با اینکه این قرارگاه توانست ضمن انهدام نیروهای دشمن مستقر در شرق برگراه، قسمت اعظم پل ابوعران را تخریب کند، لیکن با فشارها دشمن از سمت شمال، جنوب و جنوب شرقی تا بامداد روز پنجم ( ۲۵ اسفند ۶۳) مجبور شد منطقه غرب دجله را به جز سیل بندغربی در داخل کیسه ای را تخلیه کند.

با روشنایی بامداد روز پنجم پاتک های دشمن با شدت تمام شروع شد و تا پس از ظهر این روز دشمن موفق به ایجاد رخنه در کناره شرقی دجله و برهم زدن آرایش پدافندی خودی شد. آتش توپخانه دشمن هم از این روز شدت گرفته و خطوط اول و دوم و سیل بند عقب آبراهه ها را مورد هدف قرار داد.

پاتک های دشمن ادامه یافت و در ساعت ۱۰ بامداد «خط صفین ۳ » به صورت کامل به پشت جاده النهیر، «جمل ۳ » منتقل شد. با فشار دشمن و پراکندگی واحدهای خودی وضعیت خط بسیار نامساعد بود. بر همین مبنا و به علت عدم تضمین برای حفظ خط پَدافندی شمال منطقه با عنایت به اینکه در صورت شکستن خط فوق، تمامی نیروهای منطقه در خطر انهدام قرار می گرفتند، تصمیم گرفته شد عقب نشینی شود. این عقب نشینی از ساعت ۵ پس از ظهر ۲۶ اسفند ماه ۶۳ شروع شد و تا ساعت ۱۰ شب به پایان رسید و پل پَد چهارم در چند نقطه منهدم و قطع شد. منطقه ترابه و پَد خندق تا ۷۰۰ متری شرق چهار راه پَد در دست نیروهای خودی باقی ماند.

در شب ۲ فروردین ۶۴ دشمن به روستای ترابه پاتک کرد که با دادن ۱۶ اسیر و تعدادی تلفات مجبور شد عقب نشینی کند.

نتایج عملیات

طی عملیات بدر علاوه بر تلفات سنگین که به دشمن وارد شد، بیشتر از ۵۰۰ کیلومتر مربع از منطقه هور همچون روستاهای ترابه، لحوک، نهروان، فجره و هم جاده خندق به طول ۱۳ کیلومتر، که فاصله آن با جاده العماره بصره ۶ کیلومتر است، به تصرف نیروهای خودی درآمد.

پس از این عملیات، عراق با استفاده از پشتیبانی هوایی و موشکی خود به حملات گسترده به شهرها و مناطق مسکونی و هم کشتی های حامل نفت ایران مبادرت ورزید.

** تلفات و خسارات وارده به دشمن طی عملیات بدر به شرح ذیل است:

کشته و زخمی شدن بیشتر از ده هزار نفر.

به اسارت در آمدن ۳۲۰۰ نفر.

انهدام ۲۵۰ تانک و نفربر

انهدام ۴۰ قبضه انواع توپ.

انهدام ۲۰۰ خودرو.

انهدام ۶۰ قبضه انواع خمپاره انداز.

انهدام ۱۵ دستگاه مهندسی.

انهدام ۴ فروند هواپیمای PC – V.

انهدام ۲ فروند هواپیمای میگ و سوخو.

انهدام ۴ فروند هلی کوپتر.

به غنیمت گرفته شدن ۵۰ قبضه انواع خمپاره انداز.

به غنیمت گرفته شدن ۲ دستگاه رادار رازیت.




1402/12/20
09:11:34
5.0 / 5
179
تگهای خبر: تجهیزات , دستگاه , نیرو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۴ بعلاوه ۱
کارت خوب

کارت ویزیت خوب