گزارش كارت خوب؛
اقدام تحسین برانگیز دیوان محاسبات در تنظیم گزارش تفریغ بودجه
به گزارش کارت خوب سرعت دیوان محاسبات در تنظیم گزارش تفریغ بودجه گامی رو به جلو بشمار می رود. چون که دولت و سپس مجلس می توانند با نگاه به نتایج تفریغ، لایحه بودجه1401 را با دقت بیشتری تدوین و بررسی نمایند.
به گزارش کارت خوب به نقل از مهر، دیوان محاسبات بعنوان یک نهاد نظارتی نقشی بسیار مهم در تدوین لوایح بودجه دارد. یکی از با اهمیت ترین وظایف این نهاد، نظارت بر اجرای قانون بودجه و بررسی رعایت مفاد آنست. این نظارت ها در نهایت در قالب گزارش تفریغ بودجه به مجلس تقدیم می شود تا مبنای تصمیم گیری در تصویب بودجه سال بعد قرار بگیرد. بدین سبب گزارش تفریغ بودجه از آن جهت حائز اهمیت می باشد که با روایتی دقیق از عملیات مالی و خرج و مخارج دولت، مسئولین را در تصمیم گیری های آتی راهنمایی می کند. طبق اظهارات کارشناسان، از آنجائیکه نحوه تامین بودجه و چگونگی هزینه نمودن آن از جانب دولت، همیشه مورد توجه نمایندگان مجلس بوده، پس با اهمیت ترین بخش گزارش تفریغ بودجه، آن بخشی است که میزان منابع و مصارف بودجه ای را در طول یک دوره مالی منعکس می کند. اما از جهات دیگر مانند شفافیت بودجه ای نیز این گزارش می تواند منبعی قابل اتکا برای تصمیم گیری نمایندگان باشد.نقش آفرینی ضعیف گزارش تفریغ در سالهای گذشتهگزارش تفریغ بودجه در سالهای قبل مورد توجه خیلی از صاحب نظران بوده است. برای نمونه سال قبل ۲۴ پژوهشگر اقتصادی در نامه ای به حسن روحانی رییس جمهور وقت خواهان آن شدند که به بی توجهی به نظرات کارشناسان دلسوز درباره اصلاح ساختار بودجه اختتام داده و به حرکت برای اصلاح رویه های تدوین، تصویب، تخصیص و تفریغ بودجه بمنظور افزایش انضباط مالی دولت سرعت ببخشند. همین طور در بیانات رهبر معظم انقلاب نیز بارها به اهمیت این اقدام دیوان محاسبات تاکید گردیده است. برای نمونه ایشان در سال ۸۱، در دیدار با اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس وقت با تاکید بر اهمیت نظارت بر بودجه، نظارت بر عملکرد مالی دستگاهها را سبب کاهش مفاسد اقتصادی برشمردند و فرمودند که دیوان محاسبات باید از دستگاهها دقیق حسابرسی کند و گزارش تفریغ بودجه را کاملاً واقعی تهیه نماید.
یکی از مشکلاتی که در کشور ما وجود دارد این است که نهاد مشخصی وجود ندارد که کسری بودجه سالیان مختلف را محاسبه کندشنیده های خبرنگار مهر حاکی از آنست که به بهانه جمع بندی گزارش تفریغ بودجه ۹۹، امروز (چهارشنبه ۳۱ شهریور) محمد باقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی در دیوان محاسبات حضور پیدا خواهدنمود. این عملیات گزارش تفریغ به لحاظ زمانی اتفاقی نو و گامی رو به جلو بشمار می رود. چونکه دولت و سپس مجلس می توانند با نگاه به نتایج تفریغ، لایحه بودجه ۱۴۰۱ را با دقت بیشتری تدوین و بررسی نمایند.اقدام قابل تحسین دیوان محاسباتدر این باره علی شهیدی کارشناس بودجه مرکز پژوهش های مجلس در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: این عملیات زود هنگام دیوان محاسبات در عملیات گزارش تفریغ بودجه اقدامی مثبت بشمار می رود. برای اینکه بیان کننده آنست که نظارت بهبود پیدا کرده و سرعت عمل دیوان محاسبات در بررسی لایحه تفریغ بودجه ای که از سمت دولت داده شده، بهبود یافته و توانایی آن بالا رفته است. اما نکته ای که مطرح می شود این است که این عمل تا چه میزان می تواند در تدوین بودجه سالهای آتی تأثیر گذار باشد. وی افزود: به عقیده بنده، این اتفاق هرچند گامی رو به جلو بشمار می رود اما شاید نتواند تأثیر جدی در تدوین بودجه سال آینده داشته باشد. در سه موضوع هم می توان دلیلهای آنرا بیان کرد. اولاً باید ببینیم که این اقدام تا چه حد بر نحوه بسته شدن بودجه تأثیر دارد. نحوه بسته شدن بودجه در کشور ما اینگونه است که دولت زمانی که لایحه بودجه را ابلاغ می کند، این لایحه به مجلس فرستاده می شود و در کمیسیون تلفیق نمایندگان انواع اقسام نظرات خودرا بر لایحه بودجه وارد می کنند. در صورتیکه شیوه صحیح این اتفاق در کشورهای دیگر به اینگونه است که مجلس بعنوان مکانی که نمایندگان سواد لازم برای انجام کارهای اقتصادی را ندارند و این کار می تواند رانت های مختلفی به همراه داشته باشد، اساساً نمایندگان نمی توانند تغییرات جدی در بودجه بدهند بلکه فقط ترمزی برای زیاد شدن بودجه است. همانطور که دیدیم در بودجه سال ۱۴۰۰، لایحه بودجه دولت که حدود ۸۴۰ هزار میلیارد تومان بود در مجلس به ۱، ۲۷۷ هزار میلیارد تومان تبدیل شد.رهاشدگی هزینه های فرا بودجه ایوی اضافه کرد: ثانیا در بودجه کشور ما یک قسمت های فرا بودجه ای وجود دارد. به مفهوم هزینه هایی که خارج از آن چیزی که در خود بودجه تدوین شده، ایجاد و خرج می شوند و به طور معمول کسی نیست که حسابرسی و نظارت دقیقی بر این موارد داشته باشد. هم اکنون یکی از مشکلاتی که در کشور ما وجود دارد این است که سازمان یا نهاد مشخصی وجود ندارد که این کسری بودجه را در سالیان مختلف محاسبه کند. برای نمونه کسری بودجه مبتنی بر کسری درآمد و هزینه با نفت یا بدون نفت و… در کشور محاسبه نمی گردد. بدین سبب وقتی که طی سالیان گذشته هنوز نهادی وجود ندارد که عدد و ارقام را دقیق تخمین بزند، چطور دیوان محاسبات می تواند نظارت دقیق خودش را داشته باشد. به ویژه قسمت های فرا بودجه ای را نمی تواند دیوان محاسبات به خوبی محاسبه کند.اهمیت نظارت پیشینی بجای نظارت پسینیاین کارشناس بودجه بیان کرد: نکته سوم این است که به جهت اینکه بتوانیم نظارت در بودجه را دقیق تر نماییم، باید عملکرد نظارت را به سمت نظارت پیشینی بجای نظارت پسینی ببریم. نظارت پسینی به این معناست که اتفاقی رخ می دهد بعداً نهادهایی مانند دیوان محاسبات باید بررسی کند که آیا آن اقدام درست بوده است یا خیر. در صورتیکه شیوه صحیح آنست که نظارت پیشینی باشد. یعنی سیستم طوری باشد که بودجه مطابق با آنچه در قانون آمده است قابلیت تخصیص داشته باشد. حال این امر در چه صورتی امکان پذیر است؟ در صورتیکه ما نحوه نظارت بر بودجه را بجای نظارت فرد محور، به سمت نظارت سیستماتیک ببریم. به مفهوم آنکه برای مثال اگر بخش عمده ای از بودجه ما صرف حقوق و دستمزد می شود، باید رانت و فساد را در این عرصه از بین ببریم. راه حل این مشکل نیز این است که به سمتی برویم که سامانه ستادی که حالا دولت دارد را تکمیل نماییم. یعنی تمام پاداش و حقوق و مزایایی که مقرر است از جانب دولت داده شود، بصورت مرکزی و سیستماتیک پرداخت گردد.
برای این که بتوانیم نظارت بودجه را دقیق نماییم، باید عملکرد نظارت را به سمت نظارت پیشینی بجای پسینی ببریموی در آخر اظهار داشت: مسئله دیگر نیز خریدهای دولت می باشد که بخش مهمی از بودجه دولت را در بر می گیرد به ویژه در شرکت های دولتی. این خریدهای دولتی نیز باید به همین صورت صورت گیرد و رانت و فساد آن باید ریشه کن شود. باید در سامانه مشخصی عرضه کنندگان و خریداران مشخص باشد و در این شفافیت پرداخت از جانب خزانه دار مرکزی اتفاق بیفتد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب